Niet ingewikkeld, wél heel verrassend
Jean Pierre Jans

Thirty Situations is de niet zo opwindende titel van een grandioos nieuw stuk van Joël Bons, dat bij de première meer dan een uur spannend bleef. Bons maakte op basis van twee contrasterende muziekjes een wijdvertakt, grootschalig mozaïek met een enorme rijkdom aan sferen, muzikale referenties en associaties.

De ene pool is een repetitief, meditatieve akkoordbreking die op een grondtoon blijft hangen. De tweede peiler bestaat uit kwikzilverige flitsende riedels die in steeds andere varianten, van hardbop tot Zappa—achtig kronkelende melodieën, een ritmische, stuwende lading aan het stuk geven.

Die bescheiden ideeën zijn geraffineerd, slim precies en trefzeker gestuctureerd in een monumentale grote spanningsboog. Het materiaal is zo uitgewerkt dat je voortdurend iets nieuws hoort zonder uit de veilige bedding van een eigenlijk eenvoudig spel te rollen. Harmonisch is het niet ingewikkeld, maar het verspringt wél steeds verrassend. Sfeervolle elektronica, bijna ambient minimal, jazz, Stravinsky, rock, Donatoni en het ritmisch snelle muzikale temperament van Bons gaan organisch samen in een eigen muziek die met veel fantasie toegankelijkheid en gedetailleerd compositoriseh raffinement combineert.

Het kleurrijke instrumentarium van het Nieuw Ensemble is aangevuld met een topdmmmer (Tristan Renfrow} en een fantastische trombonist (Koen Kaptijn), die beiden opwindende solo’s spelen Nooit hoor je in een klassiekemuziekcontext zo goed ingepaste virtuoze drumpartijen als waarin Renfrow bij momenten losbarst.

Tegenover die uitbarstingen staan momenten op tape waarin zacht kwakende ganzen, klotsend water, een windvlaag of een elektronisch knisperen ineens ook muziek worden. Mooi is de interactie tussen de tape en de prachtige sopraan Keren Motseri die de trefzekere melodieën van Bons een emotie weet mee te geven die je op basis van alleen de noten niet zou vermoeden.

Het Nieuw Ensemble speelt nog steeds voortreffelijk en Ed Spanjaard dirigeerde het stuk van zijn levenslange makker met het vuur van een jonge hond.