Bij de première van Ton de Leeuws verloren gewaande werk tast de piano als een ontdekkingsreiziger tussen de rietblazers. Je voelt de invloed van Béla Bartók , van Willem Pijper, van eerdere Franse componisten.

En daar lag het opeens, een nog nooit gespeeld pianoconcert van een van de belangrijkste Nederlandse componisten van de 20ste eeuw. In de archieven van het Documentatiecentrum voor Nederlandse Muziek (Donemus) stuitte oud-redacteur Fons Brouwer op een verloren gewaand werk van Ton de Leeuw. De componist was 22 toen hij in 1949 het werk aan zijn concert staakte. De Leeuw (1926-1996) ging naar Parijs, waar hij bij Olivier Messiaen zou studeren en keek er niet meer naar om.

Nu zijn er dus twee pianoconcerten van De Leeuw (het andere, Danses sacrées, komt uit 1990).

Ton de Leeuw

Ralph van Raat (piano) en het Residentie Orkest o.l.v. Ed Spanjaard spelen een herontdekt pianoconcert van Ton de Leeuw.
12/10, Laurenskerk, Rotterdam.

Donderdag was de verlate wereldpremière van de eersteling, heel toepasselijk in de Laurenskerk van De Leeuws geboortestad Rotterdam. Pianist Ralph van Raat werd bijgestaan door het Residentie Orkest onder leiding van gastdirigent Ed Spanjaard. Door voorafgaand The nine rasas (1968) voor piano solo te spelen, waarin je De Leeuws oosterse oriëntatie hoort, wees Van Raat erop welke weg de componist heeft afgelegd – de klankwereld is totaal anders.

In het concert voel je de invloed van Béla Bartók , van Willem Pijper, van de Franse componisten van een generatie eerder – de piano die zich als een ontdekkingsreiziger voorzichtig tastend een weg baant tussen de woekerende rietblazers. Later klinken botte octaven; de snerpende ritmiek wordt gesmoord in de galm van de kerk.

Het orkest brengt een glanzende strijkersklank voort en Van Raat speelt glashelder en dwingt een zeldzame concentratie af. Het is te hopen dat hij het wat vaker mag spelen, want in dit concert valt nog veel meer te ontdekken.